Achillespees: tendinitis en ruptuur

Algemeen

De achillespees is één van de stevigste pezen van ons lichaam. Door overbelasting kan deze pees gaan ontsteking en door plotse explosieve bewegingen kan deze zelfs gaan scheuren.
Een achillespeestendinitis is een ontsteking van de achillespees. Dit geeft lokaal pijnklachten, de pees kan ook warm, rood en verdikt aanvoelen. In het begin zullen de klachten enkel aanwezig zijn bij extra belasting (bv. Tijdens sporten), naarmate de ontsteking chronischer verloopt kunnen de klachten ook aanhouden in het dagdagelijkse leven en in rust.
Er zijn verschillende oorzaken van achillespeestendinitis, maar de voornaamste oorzaak is een repetitieve, mechanische belasting op de pees. Dit ziet men voornamelijk bij loop- en springsporten.
Een tweede oorzaak kan de doorbloeding zijn. Een pees is minder doorbloed dan een bv. een spier. Daardoor zijn ze ook gevoeliger voor overbelasting bij zwaardere trainingen. Een derde oorzaak kan een lang gebruik van cortisone of bepaalde antibiotica zijn, die de pees gaan verzwakken.
De vorm van de voet (eventuele scheefstand of doorzakking), leeftijd en overgewicht van de patiënt kunnen ook een oorzaak zijn.

Naast de tendinitis kan er ook sprake zijn van een achillespeesruptuur (of achillespeesscheur). Dit komt voornamelijk voor na een plots krachtige beweging (bv. tijdens tennismatch). De patiënt voelt plots een hevige lage pijn achteraan de kuit. Er ontstaat ook een duidelijke zwelling en vaak is het niet meer mogelijk om nog te gaan steunen. Daarnaast is er een krachtsverlies t.h.v. de kuitspier waarneembaar.
Dit komt zowel bij verzwakte als volkomen gezonde pezen voor.
Er kan sprake zijn van een partiële (of gedeeltelijke) of volledige scheur. Afhankelijk van het klinisch onderzoek zal de juiste behandeling worden ingezet.

Diagnose

De diagnose achillespeestendinitis of -ruptuur wordt gesteld na een klinisch onderzoek. De orthopedist analyseert uw looppatroon, bekijkt uw enkel t.h.v. de achillespees en luistert naar de huidige klachten. Een ontsteking kan via een echografisch onderzoek worden weergegeven.
Bij een achillespeesruptuur zal de orthopedist a.d.h.v. de Thompson test kunnen testen of de achillespees volledig afgescheurd is. Hierbij zal de orthopedist vragen om in buiklig te liggen, hierna zal hij knijpen in uw kuit. Bij een intacte achillespees ziet men de voet hierna bewegen, bij een volledige ruptuur volgt er geen reactie van de voet. De onderbreking kan ook voelbaar zijn tijdens het klinische onderzoek.
Bij een partiële scheur wordt er vaak een echografisch onderzoek uitgevoerd, waarbij het verloop van de achillespees wordt gecontroleerd. De radioloog kan zo de partiële scheur zichtbaar maken.
Afhankelijk van de grootte van scheur moet er soms worden overgegaan tot een chirurgische ingreep. Vaak zal het klinische onderzoek dan worden aangevuld door een NMR-onderzoek. Hierbij ziet men een duidelijk verloop over de gehele achillespees en beter gaan inschatten of er chirurgisch moet worden ingegrepen.

Behandeling

• Niet-operatief:

  Bij achillespeestendinitis kunnen ontstekingsremmers en ijsapplicatie een eerste verlichting gaan bieden. Er moet echter gezocht worden naar de effectieve oorzaak van deze ontsteking. Zo kan men tijdelijk minder intensief gaan sporten en het trainingsschema aanpassen, aangepast schoeisel of steunzolen dragen, overgewicht aanpakken.
  Daarnaast is het belangrijk dat er stretchoefeningen dagdagelijks worden opgestart. Deze kunnen m.b.v. een kinesitherapeut worden aangeleerd om dan zelf verder te gaan toepassen. De bedoeling is om de kuitspier te gaan stretchen, dit liefst minimum 2X per dag. Belangrijk is deze toe te passen vlak na het opstaan (na een lange rust/slaapperiode) en voor het slapen gaan (voor een lange rust/slaapperiode). Indien dit gaat, mag dit opgedreven worden tot 3X dag. Tijdens het stretchen zelf kan de pees wat gevoeliger aanvoelen, de pijn mag echter niet aanhouden tot lang na de oefeningen. Dit kan opnieuw wijzen op een overbelasting.

  Indien zowel zooltherapie/aangepast schoeisel/aanpassing trainingsschema/aanpak overgewicht als stretchoefeningen onvoldoende verlichting bieden kan men ook shockwavetherapie (ESWT) laten uitvoeren via de fysische geneeskunde. Hierbij worden geluidsgolven met hoge energie op de pees geplaatst. Deze geluidsgolven zijn hoogenergetisch en gaan het aangetaste peesweefsel gaan prikkelen. Door deze prikkeling tracht men de genezingsreactie in gang te zetten zodat de chronische ontsteking gaat verminderen. Vaak blijft hierna dagelijks stretchen aangeraden om te voorkomen dat er geen nieuwe ontsteking ontstaat (zie verder Stretchoefeningen).

  Bij een partiële achillespeesruptuur (of volledige indien chirurgische ingreep niet mogelijk is) kan men een gipsatelle gaan aanleggen. Deze zorgt voor de nodige rust. Na een aantal weken gips kan er worden overgegaan tot een Walkerboot. Deze dient steeds gedragen te worden bij elke steunname. Hierbij kan de orthopedist beslissen om de voet niet volledig in 90° te plaatsen, maar in een zogenaamde equinusstand, waardoor de spanning op de achillespees minder is.

• Operatief:

  Bij een volledige achillespeesruptuur gaat men bijna altijd over tot een achillespeessutuur (of achillespeeshechting).Eens u slaapt, wordt u in buikig gebracht en gaat de chirurg via een insnede de ruptuur gaan herstellen met stevige hechtdraad. Afhankelijk van de ruptuur zal de chirurg een hechttechniek gaan kiezen. Na de operatie wordt u wakker met een rustspalk, waarbij de voet vaak in equinusstand wordt geplaatst. Na 10 dagen worden de hechtingen verwijderd tijdens een 1^e postoperatieve controle en wordt een onderbeengips aangelegd. Na de 2^de controle wordt de gips verwijderd en wordt een walkerboot aangelegd gedurende enkele weken.

  

• Platelet Rich Plasma- behandeling (PRP-behandeling): zie operaties aan de voet en de enkel