Hamertenen en klauwtenen

Algemeen

Naast de grote teen kunnen ook de andere tenen een stand-afwijking vertonen. Zo wordt er in de praktijk gesproken over klauw- of hamertenen. Dit zijn twee verschillende aandoeningen.
Bij klauwtenen staan de eerste twee teenkootjes in een onnatuurlijke hoek tegenover elkaar waardoor het uiteinde van de tenen de grond zal raken. Hierdoor ontstaan er extra eeltpitten, eksterogen of wondjes ter hoogte van de teentoppen. Er bestaan dynamische (nog beweeglijke) en gefixeerde (stijve) klauwtenen.
Bij hamertenen komt het eerste gewrichtje gebogen te staan waarbij het andere gewricht gaat overstrekken. Bij deze vorm gaat men eerder extra eeltpitten, eksterogen of wondjes gaan vormen ter hoogte van de het tweede gewrichtje van de teen. Er bestaan dynamische en gefixeerde hamertenen.
Door deze afwijkende stand van de tenen kan er extra wrijving ontstaan in gesloten schoeisel, waarbij uiteindelijk ook pijnklachten ontstaan.
Er zijn verschillende oorzaken van klauw- en hamertenen. Hamertenen worden vaak gevormd bij een vergevorderde hallux valgus (scheve grote teenstand). Verder kunnen deze standafwijkingen ook ontstaan door een verkeerde lengteverhouding tussen de tenen waarbij een te lange teen geplooid zit in schoeisel; of door artrose in de verschillende gewrichten. Uitzonderlijk kan een dergelijke afwijking een laattijdig gevolg zijn van een trauma.

Een derde minder vaak voorkomende afwijking is een ‘mallet-teen’. Hierbij is er enkel een gebogen stand van het tweede gewrichtje (tussen middenste en voorste teenkootje).

Diagnose

De diagnose klauw- of hamertenen wordt vastgesteld aan de hand van klinisch onderzoek gecombineerd met een staande radiografie van de voet. Op de radiografie kan men de afwijkende stand van de teenkootjes zien tegenover elkaar. Tijdens het klinisch onderzoek ziet men vervormde teentjes waarbij vaak extra eelt of roodheid te zien is. Er kunnen ook eksterogen of andere wondjes worden waargenomen. Er wordt ook gekeken naar de bewegelijkheid van de tenen om te kijken of er sprake is van een dynamische of gefixeerde stand.

Behandeling

• Niet operatief:
  De conservatieve behandeling van hamertenen of klauwtenen start met aangepast schoeisel. Er kunnen er ook steunzolen voorgeschreven worden indien er bijvb ook een inzettende hallux valgus of doorzakking van de voorvoet aanwezig is. Verder kunnen al of niet op maat gemaakte siliconeprothesen ondersteuning bieden. Al deze zaken proberen de klachten te verminderen, de effectieve standafwijking blijft meestal behouden of neemt verder toe. Indien de pijnklachten toch aanhouden, kan men overgaan tot een operatieve ingreep.

• Operatief: zie operaties aan de voet en de enkel.