Olecranon bursitis

Wat is het?

Een ontsteking van de slijmbeurs (bursa) van de elleboog situeert zich over de tip van de elleboog (olecranon) en wordt daarom olecranon bursitis genoemd. Het verschijnsel kan zich op twee manieren presenteren. Enerzijds kan er een al dan niet grote voelbare zwelling aan de strekzijde van het ellebooggewricht waargenomen worden, die zacht of hard kan aanvoelen. Anderzijds kan ditzelfde zich voordoen mét daarbij de aanwezigheid van een infectie : sterke roodheid en warmtegevoel van de betroffen streek, met eventueel uitbreiding naar boven- en onderarm.

Hoe ontstaat het?

Over de slijmbeurs

Een slijmbeurs is een soort zakje ter bescherming van sommige beenderige uitsteeksels.
Zoals andere slijmbeurzen in het lichaam, is deze slijmbeurs onder normale omstandigheden niet zichtbaar, niet voelbaar en doorgaans zit er enkel een minimale, nauwelijks detecteerbare hoeveelheid vocht in de slijmbeurs. De functie van een slijmbeurs is de beweging van een gewricht (in dit geval de elleboog) te vergemakkelijken door bepaalde anatomische structuren beter te doen glijden over elkaar. In dit geval moet de huid makkelijk over het bot van de tip van de elleboog kunnen glijden.

Oorzaken van de ontsteking

• Door een enkelvoudig trauma (zoals een stoot of val) of vaker door repetitieve kleine irritaties (zoals bv. door vaak op de elleboog te steunen op een hard oppervlak) kan de slijmbeurs geïrriteerd geraken, waarbij vooral de wanden van de slijmbeurs ontsteken, vocht aanmaken, dikker worden en vervolgens de zwelling van de slijmbeurs veroorzaken. Dit kan gepaard gaan met inflammatie waardoor roodheid, pijn en zwelling aanwezig is. Meestal echter is er enkel een zwelling die verder geen enkele last bezorgt behalve de lokale irritatie bij bvb. steunen op een oppervlak met de betrokken elleboog.

• Af en toe kan de zwelling van de bursa het gevolg zijn van een infectie. De lokale roodheid , pijn en zwelling zijn dan vaak uitgebreider en diffuser verspreid. We spreken dan van een geïnfecteerde bursitis olecranii welke vaak met ook meer algemene symptomen zoals koorts samen gaan.

• Andere mogelijke oorzaken zijn algemene systemische inflammatoire aandoeningen zoals jicht, rheumatoide arthritis. Op zich hebben deze een hoger risico om secundair geïnfecteerd te raken.

Wat zijn de klachten?

De vaakst vermeldde klachten zijn pijn, zwelling, roodheid en irritatie door het volume of de harde korrels die zich in de bursa bevinden overheen de tip van de elleboog. Soms gaat dit gepaard met een lichte bewegingsbeperking.

De diagnose kan doorgaans klinisch worden gesteld, doch niet zelden zal een radiografie van de elleboog worden aangevraagd omdat soms een onderliggend olecranonspoor aanleiding kan zijn voor het ontstaan van de bursitis.

Wat is de behandeling?

Het is evident dat een infectie dient te worden behandeld met aangepaste antibiotica. In ernstigere gevallen is een ziekenhuisopname noodzakelijk voor behandeling met intraveneuze antibiotica en ontstekingswerende medicatie. De infectie kan zich immers snel uitbreiden en voor algemene gezondheidsproblemen zorgen zoals hartklepinfectie etc.

Soms wordt de slijmbeurs gepuncteerd om een kweek (cultuur) te kunnen uitzetten van het vocht. Zo kan de juiste kiem worden bepaald en gerichte antibiotica opgestart. Bij de meeste patiënten is die kweekafname geen standaard procedure omdat de kiem verantwoordelijk voor de infectie bijna steeds dezelfde is, en zeer goed gevoelig is aan klassiek gebruikte antibiotica.

Andere onderliggende systeemaandoeningen (jicht, rheuma...) worden ook best eerst medicamenteus op punt gesteld.

Is de bursa ontstaan door lokale irritatie, dan dient de uitlokkende factor (bv steun op harde oppervlakten) te worden vermeden. Er moet zo snel mogelijk een evacuerende punctie uitgevoerd worden met eventueel inbrengen van een corticoidpreparaat genre depomedrol of diprophos. Dit heeft echter steeds een inherent risico om een infectie te veroorzaken. Na de punctie dient een tubigrip of ander compressief verband te worden aangelgd. Ook een kuur met ontstekingswerende medicatie kan helpen. IJsapplicatie is sterk helpend.

Indien dit alles niet helpt en de zwelling en de lokale irritatie persisteert, dan lijkt een operatieve resectie van de slijmbeurs (eventueel gepaard met het onderliggende spoor, zo aanwezig) geïndiceerd. De ingreep gebeurt doorgaans via daghospitalisatie en gebeurt onder algemene anesthesie. Soms wordt er (vaak slechts gedurende een paar uren) een draineerbuisje achtergelaten om het overtollige bloed onmiddellijk na de operatie te evacueren. Eveneens om te voorkomen dat door mogelijke bloeding in de virtuele ruimte ontstaan na het verwijderen van de slijmbeurs zich opnieuw een zwelling zou vormen, wordt een tubigrip steunverband gedurende de eerste twee postoperatieve weken aangebracht (dag en nacht). Opgelet uiteraard dat er geen problemen ontstaan door het te hard knellen van het steunverband (zwelling, kleurverandering van hand en voorarm, tintelingen,..).

Bij ontslag uit het ziekenhuis zal dit steunverband aangebracht zijn, en zal u eveneens de instructies meekrijgen zoals daar zijn : relatief ontlasten en ‘sparen’ van de elleboog en arm (daarom ontvangt u een draaglint voor de eerste vijf dagen na de ingreep), drie tot vier keer per dag ijs (in een plastic zakje en in een handdoek of washandje) aanbrengen op de plaats van insnede, lokale wondcontrole bij de huisarts te laten uitvoeren indien het verband te bebloed of vochtig is, inname van pijnstillende en ontstekingswerende medicatie. Er wordt eveneens een voorstel tot controle afspraak meegegeven die u van zodra u thuis komt telefonisch dient te bevestigen.